17. Zmiany oskładkowania umów zleceń od dnia 1 stycznia 2016

Zmiany oskładkowania umów zleceń od dnia 1 stycznia 2016

1.     Od 1 stycznia 2016 roku obowiązkowe będzie podleganie ubezpieczeniom społecznym od każdej umowy zlecenia, z której przychód będzie niższy od minimalnej płacy ( w 2016 roku będzie do kwota 1850 zł brutto). Po spełnieniu tego warunku, a więc od chwili gdy łączna podstawa wymiaru składek od umów zleceń osiągnie poziom co najmniej minimalnego wynagrodzenia, podleganie tym ubezpieczeniom staje się dobrowolne.

- jednocześnie, jeżeli jedna osoba będzie miała zawarte kilka umów zleceń to zleceniodawca będzie miał obowiązek odprowadzać składki od jednej lub kilku umów zleceń do momentu, w którym podstawa ich wymiaru osiągnie poziom co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę.

- Osoba wykonująca kilka umów zlecenia podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z umowy, która została zawarta jako pierwsza, a do ubezpieczeń z pozostałych umów może przystąpić dobrowolnie, opłacając jedynie obowiązkową składkę zdrowotną. Jednakże zleceniobiorca może również wybrać, z której umowy chce podlegać ubezpieczeniu społecznemu, albo zmienić umowę stanowiącej tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń, przy czym podstawa do ubezpieczeń społecznych nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenia za pracę

- jeżeli zleceniodawca będzie wykonywał więcej niż jedną umowę zlecenie u różnych zleceniodawców, z których będą odprowadzane składki w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia, to zleceniodawcy powinni pozyskać od wykonawcy zlecenia pisemne oświadczenie, że składki do wysokości kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę są opłacane przez innego płatnika; zleceniodawca będzie miał obowiązek rozliczenia tylko składki zdrowotnej od takiej umowy

- za skutki błędnego zawiadomienia powodującego nieopłacenie należnych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe odpowiada ubezpieczony. Oznacza to, że jeśli wskutek błędnego oświadczenia zleceniobiorcy nie zostaną opłacone składki na ubezpieczenia społeczne, to zleceniobiorca będzie zobowiązany do pokrycia powstałej niedopłaty w całości (również w części finansowanej przez płatnika składek) wraz z należnymi odsetkami.

Jednakże płatnikiem tych składek jest zleceniodawca i to od niego ZUS zażąda spłaty zaległości wraz z należnymi odsetkami za zwłokę. Zaś niedopłata składek społecznych finansowanych przez zleceniobiorcę powinna być pokryta z jego środków.


2.      Umowa zlecenie zawarta z własnym pracownikiem

Zawarcie umowy zlecenie – podobnie jak każdej innej umowy cywilnoprawnej – z własnym pracownikiem rodzi obowiązek odprowadzenia od niej wszystkich składek ZUS

 

3.      Umowa zlecenie zawarta z osobą, która nie ma równocześnie innych tytułów do ubezpieczeń

Podpisanie umowy zlecenia z osobą, która nie posiada równocześnie innych tytułów do ubezpieczeń wiąże się z koniecznością odprowadzenia wszystkich składek ZUS. Nalicza się je na zasadach analogicznych jak w odniesieniu do umowy o pracę, z tą jednak różnicą, że składka na ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy jest dobrowolna. Może on wystąpić do zleceniodawcy z pisemnym wnioskiem o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Wówczas zleceniodawca ma obowiązek dokonać stosownego zgłoszenia w ZUS. Dla podlegających temu ubezpieczeniu dobrowolnie, zasiłek przysługuje po trzymiesięcznym okresie wyczekiwania. Z kolei nieprzystąpienie do ubezpieczenia chorobowego pozbawia prawa do zasiłku.


4.       Umowa zlecenie zawarta z osobą będącą jednocześnie pracownikiem innego podmiotu

W przypadku, gdy zleceniobiorca jest równocześnie zatrudniony u innego pracodawcy w ramach stosunku pracy z wynagrodzeniem nie niższym od płacy minimalnej (w 2016 r. będzie ono wynosić ona 1850 zł), podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy o pracę. Nie ma przy tym znaczenia wymiar czasu pracy, w jakim zatrudniony jest zleceniobiorca jako pracownik. Bez znaczenia jest również czy na minimalne wynagrodzenie składają się pobory osiągane u jednego, czy kilku pracodawców (np. dwie umowy o pracę na ½ etatu). Z racji wykonywania umowy zlecenia obowiązkowe jest odprowadzenie należności na ubezpieczenie zdrowotne.


5.      Umowa zlecenie z emerytem lub rencistą

Od 1 stycznia 2016 r zleceniobiorca zatrudniający emerytów lub rencistów będzie miał obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od wszystkich wykonywanych umów zleceń, do momentu osiągnięcia podstawy co najmniej równej minimalnej płacy


6.     Umowa zlecenie i działalność gospodarcza

Przedsiębiorca realizujący umowę zlecenia w innym zakresie niż prowadzona przez niego działalność, może wybrać umowę zlecenia jako tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń tylko wtedy, gdy podstawa wymiaru składek z tej umowy będzie co najmniej równa najniższej podstawie obowiązującej w danym roku kalendarzowym przedsiębiorców. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorców stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno–rentowych, ogłoszonego na dany rok kalendarzowy. W 2015 r. podstawa ta wynosi 2375,40 zł (3959 zł x 60%).

Zmiany obejmą również zleceniobiorców wykonujących jednocześnie działalność gospodarczą z prawem do preferencyjnego ZUS, którzy będą zobowiązani do odprowadzenia składek społecznych od podstawy równej co najmniej kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę, o ile podstawa wymiaru składek z tytułu umowy zlecenia będzie od niej niższa.


7.    Umowa zlecenie zawarta ze studentem lub uczniem

Od 1 stycznia 2016 r., podobnie jak obecnie, zawarcie umowy zlecenia ze studentem lub uczniem, którzy nie ukończyli 26 lat, nie rodzi obowiązku odprowadzania składek ZUS zarówno na ubezpieczenia społeczne, jak i na ubezpieczenie zdrowotne. Dla rozstrzygnięcia uprawnień względem podlegania ubezpieczeniom społecznym, za ucznia uważa się do dnia 31 sierpnia każdego roku osobę która:

– kontynuuje naukę w tej samej szkole,

– skończyła szkołę i rozpoczyna naukę w szkole, w której rok szkolny zaczyna się z dniem 1 września,

– skończyła szkołę i nie kontynuuje nauki

Do 30 września danego roku za ucznia uważa się osobę, która po ukończeniu szkoły średniej podjęła wyższe studia i na tę okoliczność przedstawi stosowne zaświadczenie wystawione przez wyższą uczelnię


8.    Umowy zlecenia do 200 zł

Umowy te podlegają oskładkowaniu na zasadach ogólnie obowiązujących, tak więc konieczność opłacania od nich składek ZUS zależy od statusu ubezpieczeniowego zleceniobiorcy, a od 1 stycznia 2016 r. dodatkowo od tego, czy w przypadku wykonywania kilku zleceń, uzyskany z nich przychód osiągnął kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę. I tak np. „małe zlecenie" wykonywane przez studenta niebędącego pracownikiem zleceniodawcy jest wolne od składek ZUS. Odmienność rozliczania omawianych umów występuje jednak w sferze podatkowej. W celu ustalenia zaliczki na podatek dochodowy należy bowiem przestrzegać następujących reguł:

– nie pomniejsza się przychodu o koszty uzyskania przychodów,

– nalicza się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18%,

– nie pomniejsza się podatku o 7,75% składki zdrowotnej